วันที่ 14 พฤศจิกายน 2568 สำนักการเกษตรต่างประเทศจัดประชุมหารือระหว่างเจ้าหน้าที่หน่วยงานภายใต้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ที่เกี่ยวข้องร่วมกับเจ้าหน้าที่องค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) เพื่อรับฟังข้อเสนอเชิงวิชาการและแนวทางสนับสนุนประเทศไทยในการยกระดับระบบอาหารและเกษตรอย่างยั่งยืน ภายใต้กลไก Analytical Support Mechanism for Agrifood System Country Programming and Evidence (SCOPE) ซึ่งเป็นกรอบความร่วมมือที่ FAO พัฒนาขึ้นเพื่อช่วยให้ประเทศสมาชิกสามารถปรับนโยบายและวางยุทธศาสตร์เชิงบูรณาการด้านอาหารและเกษตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ประเด็นสำคัญที่นำเสนอในการประชุม
1. ความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศต่อภาคเกษตรไทย: ประเทศไทยถูกจัดอันดับเป็นหนึ่งในประเทศที่ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศสูงที่สุด มีความถี่ของภัยแล้ง น้ำท่วม และอุณหภูมิที่สูงขึ้น ส่งผลต่อผลผลิต รายได้ และสวัสดิการของครัวเรือนในชนบท
FAO นำเสนอผลการศึกษาเชิงลึกที่จะช่วยให้ไทยออกแบบมาตรการคุ้มครองทางสังคมที่ตอบสนองต่อภัยพิบัติได้อย่างมีประสิทธิผลมากขึ้น
2. ประสิทธิภาพการผลิตข้าวและความผันผวนของราคาในตลาดโลก: แม้ไทยจะเป็นผู้ส่งออกข้าวอันดับต้น ๆ ของโลก แต่ผลผลิตต่อไร่ยังคงต่ำเมื่อเทียบกับประเทศในเอเชีย ขณะเดียวกันราคาข้าวในตลาดโลกมีความผันผวนจากปัจจัย เช่น สงคราม ความต้องการจากต่างประเทศ และมาตรการห้ามส่งออกของบางประเทศ FAO เสนอให้ประเทศไทยเพิ่มความเข้าใจด้านปัจจัยเชิงโครงสร้าง เช่น การเข้าถึงปัจจัยการผลิต สิทธิในที่ดิน และข้อมูลตลาด เพื่อยกระดับความสามารถแข่งขันของภาคเกษตรไทยในระยะยาว
3. ต้นทุนแอบแฝงของระบบอาหารไทย (Hidden Costs): การผลิตและบริโภคอาหารในปัจจุบันก่อให้เกิดต้นทุนทางสุขภาพและสิ่งแวดล้อม แม้ภาพรวมต้นทุนดังกล่าวของไทยยังต่ำกว่าค่าเฉลี่ยประเทศรายได้ปานกลาง แต่โครงสร้างต้นทุนยังชี้ว่าปัญหาด้านโภชนาการและสุขภาพมีสัดส่วนสูง ควรให้ความสำคัญกับอาหารที่ดีต่อสุขภาพมากยิ่งขึ้น
การหารือครั้งนี้ ผู้แทนกระทรวงเกษตรฯ ได้ร่วมกันให้ข้อคิดเห็นต่อข้อเสนอของ FAO พร้อมเปิดกว้างสำหรับการต่อยอดไปสู่โครงการร่วม หรือการพัฒนากลไกสนับสนุนเกษตรกรรายย่อย การจัดการความเสี่ยง และนวัตกรรมเกษตรที่เหมาะสมกับบริบทไทย