นายโอภาส ทองยงค์ อธิบดีกรมตรวจบัญชีสหกรณ์ กล่าวว่า ในสภาวการณ์ปัจจุบันที่สังคมโลกได้เปลี่ยนแปลงเข้าสู่การดำเนินชีวิตวิถีใหม่ (New Normal) ภาคธุรกิจ รวมไปถึงสหกรณ์และสถาบันเกษตรกร จำเป็นต้องปรับเปลี่ยนการดำเนินธุรกิจ การตลาด ให้พร้อมรับมือกับความเปลี่ยนแปลงวิถีใหม่และก้าวไปสู่การดำเนินชีวิตในวิถีปกติถัดไปที่เรียกว่า Next Normal สหกรณ์และสถาบันเกษตรกรหลายแห่ง มีการปรับรูปแบบการดำเนินธุรกิจโดยนำเทคโนโลยีและระบบข้อมูลสารสนเทศมาใช้ เพื่อช่วยอำนวยความสะดวกในการดำเนินงานต่าง ๆ มากขึ้นผ่านระบบออนไลน์

กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ตระหนักถึงตัวแปรความเสี่ยงและความท้าทายใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้น จึงได้เร่งปรับเปลี่ยนแนวทางการดำเนินงาน เพื่อช่วยสนับสนุนการดำเนินงานของสหกรณ์และสถาบันเกษตรกรให้มีความเข้มแข็ง ตามยุทธศาสตร์การดำเนินงานของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์และนโยบายของนางสาวมนัญญา ไทยเศรษฐ์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ที่เน้นย้ำให้กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ สร้างความเข้มแข็งด้านการเงินการบัญชีให้กับสหกรณ์และสถาบันเกษตรกร พร้อมดูแลผลประโยชน์ของมวลสมาชิก ให้พึงได้อย่างเท่าเทียมและเป็นธรรม ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของความมั่นคงในระบบสหกรณ์และคุณภาพชีวิตของเกษตรกรและประชาชน ทั้งนี้ การดำเนินงานของกรม ตรวจบัญชีสหกรณ์ ในยุค Next Normal ได้วางแนวทางการพัฒนาเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อช่วยในการตรวจสอบบัญชี อาทิ

                - การตรวจสอบบัญชีระยะไกล (Remote Audit)  ซึ่งผู้สอบบัญชีสามารถปฏิบัติงานสอบบัญชี ทบทวนและตรวจสอบเอกสาร/รายงาน/บันทึกต่าง ๆ ได้ผ่านช่องทางเทคโนโลยี Live Streaming บนเว็บไซต์ เช่น Zoom, WebEX, MS Teams และ E-mail เป็นต้น และเทคโนโลยีในโทรศัพท์มือถือสมาร์ทโฟนหรือแท็บเล็ต ที่สามารถใช้งานวีดีโอได้ เช่น Line, Zoom, WebEX เป็นต้น ซึ่งเปรียบเสมือนการลงพื้นที่จริง ช่วยเว้นระยะห่างทางสังคมและประหยัดค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปตรวจสอบ ณ ที่ทำการสหกรณ์ได้ โดยผู้สอบบัญชียังคงต้องควบคุมคุณภาพงานสอบบัญชี ตามมาตรฐานการสอบบัญชีและตามระเบียบที่กรมตรวจบัญชีสหกรณ์กำหนด

                - การพัฒนาแอปพลิเคชัน “SmartAuditor” ซึ่งเป็นเครื่องมือช่วยอำนวยความสะดวกในการถ่ายทอดองค์ความรู้

ที่น่าสนใจเกี่ยวกับการพัฒนาสถาบันเกษตรกรและการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพการจัดทำบัญชีแก่เกษตรกร รวมไปถึงกฎหมายด้านการตรวจสอบบัญชีสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง ซึ่งสามารถใช้เป็นช่องทางในการรับรู้ข้อมูลข่าวสารและเพิ่มประสิทธิภาพในการติดต่อสื่อสารกับหน่วยงานภายในและหน่วยงานภายนอก

                - การส่งเสริมการเพิ่มศักยภาพสหกรณ์ที่ใช้งานโปรแกรมระบบบัญชีสหกรณ์ครบวงจร (FAS) เพื่อเพิ่มศักยภาพเจ้าหน้าที่สหกรณ์ให้สามารถใช้งานโปรแกรม ให้บริการสมาชิก รวมถึงการเสริมสร้างการควบคุมภายในที่ดี ด้วยโปรแกรมระบบบัญชีสหกรณ์ครบวงจร (FAS) ครบทุกระบบตามส่วนธุรกิจของสหกรณ์ (Full Pack) คณะกรรมการสหกรณ์ สามารถใช้ข้อมูลในการบริหารจัดการสหกรณ์ และสมาชิกสามารถตรวจสอบข้อมูลการทำธุรกรรมตนเองกับสหกรณ์ ได้จากระบบ Smart4M การพัฒนาสมรรถนะผู้สอบบัญชีด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ (Cyber Auditor) โดยพัฒนาผู้สอบบัญชีสหกรณ์ให้มีสมรรถนะด้านการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในระดับสูง และพัฒนาบุคลากรด้านเทคโนโลยีสารสนเทศให้มีความรู้ ทักษะด้านบัญชีและการสอบบัญชี เพื่อช่วยให้การปฏิบัติงานสอบบัญชีที่มีความซับซ้อนและปริมาณมากเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ

อธิบดีกรมตรวจบัญชีสหกรณ์ กล่าวอีกว่า กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ มีบทบาทหน้าที่สำคัญในการตรวจสอบระบบการเงิน การบัญชี การควบคุมภายในและการดำเนินงานของสหกรณ์และสถาบันเกษตรกร โดยชี้แนะแนวทางการแก้ไขปัญหา ข้อบกพร่องต่าง ๆ ให้สหกรณ์ได้นำไปปรับปรุงแก้ไขก่อนที่จะเกิดความเสียหายทางการเงินในอนาคต ซึ่งในขณะนี้จำนวนของสหกรณ์ประเภทการเงิน ไม่ว่าจะเป็นสหกรณ์ออมทรัพย์ สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน มีทุนการดำเนินงานที่สูงมากและมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปีอย่างต่อเนื่อง ทั้งทุนดำเนินงาน และจำนวนสมาชิก ซึ่งอาจนำมาซึ่งความเสี่ยงจากปัจจัยต่าง ๆ ประกอบกับการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการดำเนินธุรกิจในปัจจุบัน มีการเปลี่ยนวิธีการทำบัญชีของกลุ่มลูกค้าทั้งสหกรณ์ กลุ่มเกษตรกร ซึ่งนำระบบไอทีเข้ามาใช้มากขึ้นและมีความหลากหลายของระบบที่นำมาใช้ จึงนับเป็นที่เรื่องที่ท้าทายความสามารถของผู้สอบบัญชี ซึ่งต้องมีระบบการตรวจสอบที่ดี มีความถูกต้อง แม่นยำและเป็นธรรม มีความรู้ ความชำนาญด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ มีความรู้เท่าทันการใช้งานทุกโปรแกรมที่สหกรณ์และกลุ่มเกษตรกรใช้ เพื่อให้สมาชิกมีความมั่นใจได้ว่าจะได้รับการดูแลที่ดีจากผู้ที่มีความรู้โดยตรง การพัฒนาในส่วนนี้ ต้องอาศัยความมุ่งมั่นในการฝึกฝน เรียนรู้ ฝึกปฏิบัติอย่างจริงจังและสม่ำเสมอ จะทำให้มีความมั่นใจ รู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงในทุกมิติของระบบบัญชีและงบการเงินที่เป็นหน้าที่ความรับผิดชอบของผู้สอบบัญชี ซึ่งนอกเหนือจากทำหน้าที่สอบบัญชีแล้ว ได้เน้นย้ำให้ผู้สอบบัญชี ควรจะต้องเป็นที่ปรึกษาที่ดีในด้านการเงินการบัญชี  ให้คำปรึกษาที่เหมาะสมกับพื้นฐานของสหกรณ์ ได้อย่างใกล้เคียงความเป็นจริงที่สุด มีข้อมูลที่ดี รู้จักการเปลี่ยนแปลงรู้จักตลาด และความต้องการของผู้บริโภคด้วย

ในส่วนของงานสอนบัญชีให้แก่เกษตรกร เยาวชน และประชาชนทั่วไป รวมทั้งการสร้างเครือข่ายอาสาสมัครเกษตรด้านบัญชี เพื่อให้เกิดการยกระดับการพัฒนาในทุกระดับ กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ ยังคงดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง เพื่อเสริมสร้างความรู้ ให้แง่คิดที่เป็นประโยชน์กับผู้ที่ได้รับ สามารถนำองค์ความรู้ด้านบัญชีมาใช้วางแผนการประกอบอาชีพ วางแผนกิจกรรมทางการเกษตร รู้รายรับ รายจ่าย รู้เวลาที่เหมาะสม รู้จักความพอมี พอกิน พอใช้ เพื่อเป็นภูมิคุ้มกันที่เข้มแข็งแก่ตนเองและครอบครัว ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยปลูกฝังอุปนิสัย ความคิดในการใช้จ่าย การลงทุนอย่างมีเหตุมีผลและเหมาะสม มีวินัยในตนเอง ซึ่งนับเป็นความสำเร็จที่แท้จริงของการทำบัญชี

“การปรับตัวเข้าสู่ชีวิตวิถีถัดไป กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ ในฐานะหน่วยงานที่เป็นผู้อยู่เบื้องหลังการดูแลผลประโยชน์ของเหล่าสมาชิกสหกรณ์และสถาบันเกษตรกรทั้งมวล ได้มีการเตรียมความพร้อมในทุก ๆ ด้าน เพื่อให้การสนับสนุนการดำเนินงานของสหกรณ์และสถาบันเกษตรกร พร้อมเป็นพี่เลี้ยง เป็นที่ปรึกษาที่ดี ในการสร้างความเข้มแข็งให้เกิดขึ้นในระบบสหกรณ์และคุณภาพชีวิตของเกษตรกรและประชาชนได้ก้าวไปข้างหน้าได้อย่างมั่นคง” อธิบดีกรมตรวจบัญชีสหกรณ์ กล่าว